2024 rok przyniósł naprawdę imponujący wynik w polskiej transplantologii. Jak podaje Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”, w ubiegłym roku liczba przeszczepionych narządów osiągnęła rekordowy poziom niemal 2200 operacji. 

To absolutny skok w porównaniu do poprzednich lat. Jeszcze w 2022 roku ogromnym sukcesem było przeszczepienie 1805 organów. Oto dokładne statystyki dotyczące organów, które otrzymali pacjenci obdarzeni nowym życiem.

Rok 2024 w polskie tranplantologii – ile przeszczepów wykonano?

Po raz pierwszy udało się przekroczyć granicę 2 tysięcy operacji. W minionym roku przeprowadzono dokładnie 2197 transplantacji, które dały nowe życie 2151 pacjentom. Warto zaznaczyć, że liczba ta obejmuje również przeszczepienia podwójne.  Na przykład 32 osoby otrzymały nerkę razem z trzustką, 10 osób otrzymało nerkę z wątrobą, dwóch pacjentów miało przeszczepioną nerkę i serce, a jeden pacjent – nerkę z płucami. Z kolei kolejne przeszczepienie to kombinacja serca i płuc.

Kluczowe znaczenia dla takiego wyniku mają dawcy narządów

Wzrost liczby transplantacji to wynik przełomu, który od dawna był wyczekiwany. Kluczowym czynnikiem, który umożliwił osiągnięcie tak wysokiego wyniku, jest znaczny wzrost liczby potencjalnych dawców narządów. W 2024 roku zgłoszono aż 917 dawców, a narządy zostały pobrane od 710 z nich. To spory wzrost w porównaniu do wcześniejszych lat. W 2022 roku było to tylko 640 osób, a rok później 764. 

Czemu zawdzięczamy taki wzrost? 

Przede wszystkim zwiększone zaangażowanie szpitali, które zaczęły zgłaszać potencjalnych dawców na większą skalę. Ponadto, od kilku lat w Polsce działa system koordynatorów wojewódzkich ds. transplantacji.

 Ich zadaniem jest nie tylko organizowanie samego procesu przeszczepień, ale również komunikacja z rodzinami zmarłych osób, które mogą zostać dawcami. Koordynatorzy pomagają również w rozmowach z rodzinami, wyjaśniając im, jak ważna jest decyzja o oddaniu narządów, oraz wspierają w podjęciu tej trudnej decyzji.

Zdecydowanie warto docenić lekarzy specjalistów chirurgów, którzy wykonują te przeszczepy. To ogromna odpowiedzialność, dlatego mają ubezpieczenie OC dla lekarzy chroniące ich przed błędami medycznymi czy zdarzeniami losowymi. Mimo tego, z pełnym zaangażowaniem podejmują się skomplikowanych operacji, stawiając czoła naprawdę trudnym wyzwaniom.

Jakie narządy dokładnie przeszczepiono?

Oto co udało się przeszczepić w 2024 roku:

• 1132 nerki – nadal dominujący narząd, który przeszczepiamy w Polsce najczęściej.
• 615 wątroby – to znaczny wzrost, bo w 2023 roku było ich 523.
• 201 serc i 147 płuc – oba narządy zyskują na znaczeniu, zwłaszcza płuca.

Rok 2024 przyniósł również kontynuację wzrostu liczby przeszczepów wątroby i płuc. Na przykład, w 2007 roku wykonano tylko 178 przeszczepów wątroby, a w 2015 już 314 Przeszczepów płuc było w 2007 tylko 7, a w 2021 aż 91.

Żywi dawcy – wciąż mało, ale jest coraz lepiej

Choć przeszczepy od żywych dawców wciąż stanowią mały procent wszystkich przeszczepów, to liczba ta rośnie. W 2024 roku przeszczepiono 82 nerki. A także 24 fragmenty wątroby. W porównaniu do 2023 roku, liczba przeszczepów nerki wzrosła z 78 do 82, a wątroby z 27 do 24.

Niestety, mimo tego wzrostu, wciąż mamy tylko około 5% wszystkich przeszczepów wykonywanych od żywych dawców. Na przykład:

• W 2022 roku przeprowadzono jedynie 73 przeszczepy nerek, czy operacji dotyczących 28 fragmentów wątroby.
• A jeszcze w 2012 roku liczba tych zabiegów wynosiła odpowiednio 51 i 14.

W Polsce tego typu operacje wykonywane w głównie obrębie rodzin.Narządy pobierane są najczęściej od osób z najbliższej rodziny, ale zdarzają się także dawcy niespokrewnieni, na przykład małżonkowie. Coraz rzadziej wykonuje się także przeszczepy krzyżowe i łańcuchowe.